skip to Main Content

Organisatieopstellingen geven inzicht in de dynamieken die er spelen in een organisatie

Net als systemen in de natuur zoeken organisaties ook naar evenwicht: een balans tussen geven en nemen binnen alle geledingen van de organisatie. Daarnaast wordt het functioneren van organisaties bepaald door de context waarin de organisatie zich bevindt, de historie, de leidende principes (wat doet de organisatie, voor wie & waarom), en de bezetting en indeling van de posities.  Organisaties zoeken dus steeds naar evenwicht binnen de organisatie, en tussen de organisatie en haar omgeving.

Opstellingen maken die dynamieken zichtbaar. Ze laten zien hoe de verhoudingen tussen afdelingen zijn of tussen verschillende managementlagen, hoe de verhoudingen tussen bedrijf, producten, klanten en visies liggen en wat er aan mogelijk nog niet benut potentieel in het systeem aanwezig is. De case-inbrenger krijgt zo nieuwe inzichten over belemmeringen en mogelijkheden in zijn bedrijf of organisatie. Die inzichten geven vaak handvatten om de situatie gemakkelijker te hanteren of nieuwe stappen te zetten.

Systemisch kijken: een manier van kijken naar organisaties

Opstellingen, of beter gezegd: de systemische manier om naar organisatiesystemen kijken, is een filosofie, waarbij naar het systeem als geheel wordt gekeken. Zonder oordeel, zonder iets mooier of lelijker te maken dan het is, en met een blik op de toekomst. Het is een methode van weinig woorden, die de werkelijkheid van de organisatie toont zoals die is. De systemische manier van kijken toont ons dat er een aantal systemische principes zijn waaronder bedrijven en organisaties gedijen:

  • een ordening waarbij ieder deel van de organisatie zijn of haar goede plek heeft om te kunnen functioneren (bv. op basis van anciënniteit, hiërarchie, inzet en kwaliteiten)
  • een balans in geven en nemen die tot een gezonde en steeds groeiende uitwisseling leidt
  • een plek, en daarmee erkenning, voor ieder persoon, concept, oprichter of ander element dat bijdraagt of bijgedragen heeft aan de organisatie in haar bestaan
  • organisatiesystemen willen hun bestemming bereiken

De beste manier om te weten hoe een opstelling werkt, is om het zelf te ervaren

Hoe een opstelling precies werkt is nog niet bekend. De ervaring laat zien dat het werkt. De beste manier om te weten hoe een opstelling werkt is om het zelf te ervaren.

De stappen in een opstelling zien er als volgt uit:

In een kort interview verhelderen we met de vraag-inbrenger welke personen, functies, concepten en andere elementen voor de vraag van belang zijn.  Bijvoorbeeld: de projectleider, de opdrachtgever, de baas van de projectleider, de klanten en misschien ook het projectdoel. Inhoudelijk wordt er daarbij door de vraag-inbrenger zo weinig mogelijk over het verloop van het project tot nu toe gezegd. Vervolgens kiest de vraag-inbrenger uit de kring van overige deelnemers personen uit die de verschillende elementen van het systeem representeren. Die representanten hoeven daar niets speciaals voor te doen, behalve te weten welk element ze representeren. De representanten weten inhoudelijk dus niets over de organisatie of over het project dat opgesteld gaat worden.

Daarna ontstaat de opstelling: intuïtief plaatst de vraag-inbrenger de representanten ten opzichte van elkaar in de ruimte. Dan gebeurt er iets opmerkelijks, en tot nu toe onverklaarbaars. Onmiddellijk voelen de opgestelde representanten hoe het veld van relaties, waar ze zich in bevinden, in dit uitgebeelde systeem is. Dit veld van relaties blijkt vrijwel altijd sterk overeen te komen met de werkelijke situatie. Beelden en inzichten springen naar voren over verbanden, belemmeringen maar ook mogelijkheden in het organisatiesysteem.

Als begeleider van de opstelling vraag ik de representanten naar wat ze in de opstelling ervaren. Dit geeft vaak al inzichten aan voor de vraag-inbrenger.

Vervolgens kunnen een aantal interventies plaatsvinden. Door posities van representanten te veranderen, ontbrekende of buitengesloten elementen toe te voegen en soms door relaties in de opstelling te benoemen is het mogelijk om te kijken naar goede oplossingen voor de ingebrachte case. Als de opstelling oplossingen laat zien (en dit proces wordt door de begeleider ondersteund) gaat er in het systeem weer energiestromen en krijgt de vraag-inbrenger beelden mee van hoe een mogelijke vruchtbare constellatie er uit zou kunnen zien.

Afspraak

Tarief

De tarieven zijn afhankelijk van de vorm en de omvang van de groep.

Bel me voor een voorstel op maat.

De begeleiding wordt verzorgd door Ben ter Horst.

Back To Top